inSight
LittleChut

Achtergrond

Een grote groep katholieke Brabanders emigreert van 1848 tot 1960 naar het dorpje Little Chute (Wisconsin) in de Verenigde Staten. Ze komen voornamelijk uit Noordoost-Brabant, dorpen zoals Uden, Zeeland, Nistelrode en Boekel.

Lees meer...

De Brabantse emigranten komen in 1848 terecht in Little Chute in Wisconsin. Een dorp waar nog niet veel is. Het moet nog helemaal opgebouwd worden. Bossen worden gekapt en zo ontstaat er bouwgrond en akkers.

Lees meer...

Wim & Willem doen stamboomonderzoek naar mensen die vanaf 1848 vanuit Noordoost-Brabant naar Amerika zijn geëmigreerd.

Lees meer...

De Hollandtown Schut is in 1849 opgericht door de stichters van het dorp Hollandtown. Ongeveer acht Brabantse families vertrekken met missionaris Godthardt vanuit Little Chute naar de bossen een paar kilometer verderop en stichten daar het dorp Franciscus Bosch, later omgedoopt in Holland Town.

Pater Godthardt is een van de geestelijke die met pater Van den Broek mee gaat naar Amerika

Lees meer...

In de plaats De Pere staat de St Norbert Abbey. Een klooster, opgericht door de Norbertijn Bernard Pennings uit Gemert. Pennings treedt in 1879 in bij de Abdij van Berne in Heeswijk.

Lees meer...

Verhalen

Piet Arts & Marie Arts-Dortmans

Woonplaats: Little Chute
Herkomst: Volkel & Uden
Achtergrond: Piet Arts komt uit Volkel en Marie Dortmans komt uit Uden.

Piet en Marie trouwen op 8 juni 1960 in Uden. Een paar weken later, op 29 juni 1960, vertrekken ze samen naar Little Chute. Piet en Marie zijn de laatste mensen die vanuit Noord-Oost Brabant emigreren naar Little Chute. 

Het initiatief om Brabant te verlaten komt vanuit Piet. Hij denkt eerst aan Australië en Nieuw-Zeeland omdat daar veel bekenden uit Volkel naartoe zijn gegaan. Maar hij besluit uiteindelijk om zijn broer, Jan, te volgen die al eerder naar Little Chute is geëmigreerd. Jan maakt Piet enthousiast om ook die kant op te komen. Piet is metselaar en die kunnen ze in Little Chute goed gebruiken.

De eerste paar dagen in hun nieuwe thuisland wonen Piet en Marie bij Piet's broer en zijn familie. Maar omdat zij kleine kinderen hebben, besluiten ze op zoek te gaan naar een andere plek. Ze komen terecht bij Johanna Sanders. Zij was al in 1908 naar Little Chute geëmigreerd en komt ook uit Uden dus dat schept een band. Piet en Marie blijven ruim twee jaar bij Johanna Sanders wonen. 

Piet kan na aankomst al snel aan de slag als metselaar. Het echtpaar heeft het goed in hun nieuwe thuisland. Samen krijgen ze drie dochters. In het begin praten ze nog Nederlands binnen het gezin maar als de kinderen naar de middelbare school gaan, wordt er steeds meer Engels gesproken. Piet en Marie zijn heel actief in Little Chute. Ze hebben veel contact met andere Brabanders die in de jaren 50-60 naar The Fox Valley zijn geëmigreerd. Zo hebben ze samen een dansclub, een kaartclub en organiseren ze elk jaar een Hollandse kermis. 

Piet is ook een van de drijvende krachten achter de komst van een molen in Little Chute in 2012.

Piet en Marie wonen inmiddels zestig jaar in Little Chute. In juni 2020 vierden ze hun zestigjarig huwelijksfeest. Piet is in 2020 90 jaar geworden en Marie 85 jaar. Samen praten ze een mix van Brabants en Engels. Het contact met de andere Nederlanders in de omgeving is nu door hun hoge leeftijd lastig geworden. En veel van hen zijn ook overleden. Piet en Marie zijn nog een van de laatst levende Brabanders in Little Chute. 

Jo van den Acker

Woonplaats: Kaukauna
Herkomst: Uden
Achtergrond: Jo is in 1927 in Uden geboren.

Samen met zijn ouders, vijf broers en vier zussen woont hij in een klein huisje. Hij groeit op in armoede. Met zijn broers slaapt hij op zolder, bij de muizen en de ratten. Jo gaat naar de Mulo maar als hij 15 jaar oud is, haalt zijn vader hem van school. Jo moet gaan werken, ze hebben thuis het geld hard nodig. Jo gaat werken in een wasserij en verdient een dubbeltje per uur.

In 1945 gaat Jo werken bij de BBA, een voormalig stads- en streekvervoerder in Brabant. Daar ontmoet hij zijn vrouw Tinie. Op 13 oktober 1953 trouwen Jo en Tinie voor de kerk. Ze krijgen twee kinderen, een jongen en een meisje.
In 1958 besluiten ze om Brabant te verlaten. Er is in die tijd veel armoede in de regio en ze willen hun kinderen een beter leven geven. Ze emigreren naar the Fox Valley omdat de broer van Jo daar al woont.

Daar krijgen ze nog een dochter. Jo, Tinie en hun drie kinderen maken er het beste van in hun nieuwe thuisland.

Na  aankomst kan Jo al na 10 dagen aan de slag gegaan als automonteur. Twee jaar later gaat hij werken in de papierfabriek in Kimberly. Jo vindt het werk niet zo leuk maar het inkomen is beter. Vijf jaar later gaat Jo aan de slag als onderhoudsmonteur bij Miller, een bierbrouwerij. Daar werkt hij ruim dertig jaar.

Jo viert in 2020 zijn 93e verjaardag. Hij woont nog zelfstandig. Zijn vrouw Tinie woont in een verzorgingshuis. Elke dag bezoekt Jo zijn vrouw.

De twee oudste kinderen van Jo en Tinie kunnen nog wel Nederlands verstaan maar niet meer zo goed praten. De jongste dochter, die in Amerika is geboren, wil van jongs af aan heel graag Nederlands leren. Zij spreekt de taal nog steeds goed.

Jo houdt zijn Nederlandse eetgewoonten in stand. Zo eet hij graag speculaasjes op brood. En in zijn keukenkast staan altijd pakken hagelslag.

Elke dag belt Jo  naar zijn familie in Brabant. Hij heeft daar nog drie zussen en vier broers wonen. In hart en nieren is hij een Brabander maar hij voelt zich inmiddels ook Amerikaan. 

Nellie Broeksteeg

Woonplaats: Kimberly
Herkomst: Nistelrode
Achtergrond: Nellie Broeksteeg is geboren in 1949 in Nistelrode.

Nellie emigreert met haar ouders in 1950 naar Kimberly, ze is dan anderhalf jaar. 

Het verhaal van deze emigratie begint bij de familie van haar moeder, de familie Van der Wielen. Deze familie emigreert rond 1923 van Lithoijen naar the Fox Valley. Nellie's moeder is dan 10 jaar oud. Nellie's grootvader kan echter niet wennen en heeft heimwee naar Nederland. Begin jaren '30 gaat hij samen met zijn vrouw en twee kinderen, waaronder Nellie's moeder, terug naar Lithoijen.

Als Nellie's moeder trouwt gaat ze met haar man in Nistelrode wonen. Daar wordt Nellie geboren. Als Nellie anderhalf jaar is, besluiten haar ouders om Brabant te verlaten. De grootouders van Nellie zijn inmiddels overleden en alle broers en zussen van haar moeder wonen in Amerika. Dus haar ouders vinden het een goede tijd om terug te gaan naar Amerika. Nellie's moeder is daarnaast ook bang voor een nieuwe oorlog in Nederland. Voor haar nog een reden om terug te keren naar Amerika.

Nellie’s vader gaat in zijn nieuwe thuisland aan de slag als metselaar. Hij bouwt onder andere het huis waar Nellie nu woont en waar ze is opgegroeid.

De eerste jaren praat Nellie thuis Nederlands maar langzaam verandert dit van een mix naar uiteindelijk volledig Engels. Ze verstaat haar moedertaal nog prima en ze spreekt het ook nog redelijk goed.

Nellie voelt zich meer Nederlander dan Amerikaan. Ze heeft overwogen om in Nederland te gaan wonen. Maar heeft toch besloten om in The Fox Valley te blijven wonen.

Trish van Lith

Woonplaats: Hollandtown
Herkomst: Maren en Hedel
Achtergrond: Haar ouders, Albert van Lith en Annie Michels, zijn in 1956 vanuit Brabant naar Kimberly geëmigreerd.

Haar vader komt uit Maren en haar moeder uit Hedel. Hedel wordt in de Tweede Wereldoorlog gebombardeerd en het hele dorp is vernietigd. De opa van Trish wordt afgevoerd door de Duitsers en komt niet meer terug bij zijn familie. De oorlog heeft daardoor een diepe indruk achtergelaten bij de moeder van Trish en ze wil graag weg uit Nederland. Er woont al een familielid in the Fox Valley dus de keuze voor Kimberly is snel gemaakt.

Ze vertrekken met twee kinderen met de boot naar de Verenigde Staten. Daar krijgen ze nog zes kinderen waaronder Trish. Zij is in 1962 geboren in Wisconsin.

Binnen het gezin wordt Engels gesproken. Nederlands is de geheime taal van haar ouders. Zo weet Trish als ze jong is soms niet of de woorden Engels zijn of Nederlands. Op haar twaalfde gaat ze voor het eerst naar Nederland. Langzaamaan leert ze meer van de Nederlandse taal.

Trish gaat regelmatig naar Nederland. Ze is er inmiddels al meer dan 25 keer geweest. Ze is gek op Carnaval en gaat dit regelmatig vieren in Den Bosch. Ook houdt ze sommige Nederlandse tradities in ere. In haar een eigen ‘bruin’ café in Little Chute: Trish Pop's In Again viert ze Koningsdag en bij elke verjaardag wordt er ‘Lang zal ze leven’ gezongen. Trish is Amerikaan maar voelt zich Nederlander.

Arnold Verstegen

Woonplaats: Little Chute
Herkomst: Zeeland (dorp)
Achtergrond: Arnold Verstegen is in 1820 geboren in het Noord-Brabantse dorpje Zeeland.

Hij behoort samen met zijn broer Johannes tot de eerste Brabanders die naar Little Chute emigreren. In 1850 vertrekt hij met zijn eerste vrouw, Anna Maria Biemans, en hun vier kinderen naar Amerika.

Arnold is van huis uit boer. Samen met zijn broer is hij heel ondernemend in Little Chute. Ze bouwen een watermolen langs de rivier de Fox. Ze noemen deze naar hun geboorteplaats: de Zeeland Mills. In 1930 als de molen niet meer van de familie Verstegen is maar van de familie Hietpas (ook van oorsprong een Nederlandse familie) gaat de molen in vlammen op en wordt helaas niet meer herbouwd.

In Little Chute krijgen Arnold en Anna Maria nog zeven kinderen. Een aantal van zijn kinderen overlijden op jonge leeftijd. Vlak na de geboorte van hun jongste kind overlijdt ook zijn vrouw Anna Maria. Arnold gaat daarna terug naar Brabant om op zoek te gaan naar een nieuwe vrouw. Die vindt hij en samen vertrekken ze na de huwelijksvoltrekking naar Little Chute. Met haar krijgt Arnold nog eens twaalf kinderen. Arnold Verstegen overlijdt in 1900. 

Arnold Verstegen is bekend geworden omdat er brieven van hem zijn gevonden waarin hij beschrijft hoe het hem en zijn familie vergaat in hun nieuwe thuisland. Die brieven schrijft hij naar de familie van zijn eerste vrouw die in Erp wonen. De originele brieven liggen nu in de St. Norbert Abbey, een klooster in De Pere. Alle brieven die teruggevonden zijn, zijn vertaald in het Engels.

Er leven in Little Chute nog heel veel nazaten van Arnold Verstegen waaronder Patricia Murphy. 

Patricia Murphy

Woonplaats: Appleton
Herkomst: Zeeland
Achtergrond: Patricia is een nazaat van Arnold Verstegen

Arnold is haar betovergrootvader. Haar overgrootvader is Hermanus Verstegen. Hij is de zoon van Arnold en zijn eerste vrouw Anna Maria en is in 1858 is geboren. 

Patricia onderhoudt het graf van Arnold dat staat op het kerkhof van Little Chute. Deze traditie heeft zij overgenomen van haar moeder en grootmoeder. Patricia gaat in 2018 in Nederland op zoek naar haar Nederlandse roots. Ze gaat onder andere naar Zeeland, de woonplaats van Arnold Verstegen voordat hij naar Little Chute emigreerde.

Patricia heeft geen kinderen. Ze denkt erover na om een fonds op te richten zodat het graf van Arnold Verstegen ook na haar dood onderhouden wordt.

Tom vande Wettering

Woonplaats: Greenleaf
Herkomst: Uden
Achtergrond: De voorouders van Tom, Franciscus Van de Wetering en Hendrina van de Burgt, emigreren in 1853 met drie kinderen vanuit Uden naar Hollandtown.

Zij beginnen een boerderij met melkkoeien. In 1858 wordt hun zoon Peter geboren, de overgrootvader van Tom.

Tom woont samen met zijn familie nog steeds op de oorspronkelijke plek waar zijn voorouders de boerderij zijn begonnen. Nog steeds is het een melkboerderij. Tom is de vijfde generatie die boert op dit stuk land. En de volgende generatie Vande Wettering staat al klaar om het stokje over te nemen.

De 'Hollandtown Schut' (de schutterij) is een belangrijk traditie in zijn familie. Heel de familie is lid van The Hollandtown Schut. Momenteel is Tom de penningmeester. Hij is zelf in 1994 koning geweest. Tom is heel trots op zijn Nederlandse roots.

Pat Feldkamp-Van Boxtel & Dave Feldkamp

Woonplaats: Wrightstown
Herkomst: Uden & Winterswijk
Achtergrond: De overgrootvader van Pat, Peter van Boxtel, wordt in 1870 geboren in Uden.

In mei 1893 maakt hij vanuit Antwerpen de overtocht naar New York. Van daaruit reist hij verder naar Little Chute. In 1895 trouwt hij in Appleton met zijn eerste vrouw Johanna Maria Heesakkers.

Nadat zijn eerste vrouw is overleden keert hij terug naar Brabant om een nieuwe echtgenote te vinden. In april 1920 trouwt hij in Uden met zijn tweede vrouw. Een week na hun huwelijk maken ze de overtocht naar de Verenigde Staten en gaan wonen in Little Chute.

Peter van Boxtel krijgt 22 kinderen en heeft inmiddels honderden nazaten.

De voorouders van Dave vertrekken al eerder naar de andere kant van de oceaan. Zijn overgrootvader, Lambertus Feldkamp (geboren in Winterswijk), vertrekt samen met zijn moeder en stiefvader in 1847 naar de Verenigde Staten. In 1894 koopt hun zoon de boerderij waar Dave en Pat nu nog steeds wonen.

Dave en Pat zijn trots op hun Nederlandse roots.

Het idee voor de film is ontstaan naar aanleiding van een krantenbericht uit 2013. Daarin wordt vermeld dat er een Brabantse molen is gebouwd in Little Chute. Een Brabantse molen in een klein dorpje in de Verenigde Staten. De interesse is gewekt.

We gaan op onderzoek uit en komen terecht bij Wim Rovers uit Uden en Willem Keeris uit het dorp Zeeland. Zij vertellen prachtige verhalen over de jarenlange Brabantse emigratie naar Little Chute en omgeving, ook wel the Fox Valley genoemd. Een prachtig verhaal dat verteld moet worden.

De afgelopen jaren zijn we intensief aan de slag gegaan met het onderwerp. Met als eindresultaat deze website en de film.

Video

Johanna Sanders

Johanna Sanders emigreert in 1908 vanuit Uden naar Amerika.  Ze vangt veel Brabantse families op die ook naar Little Chute emigreren. Zo ook Piet & Marie Arts.

Nellie's moeder

De moeder van Nellie emigreert twee keer naar Amerika. De eerste keer in 1913 en de tweede keer in 1950.

Bezoek aan Brabant

In 2018 bezoekt een groep Amerikanen uit the Fox Valley Uden, Zeeland en omstreken. Ze gaan op zoek naar hun roots.

Molen

In 2012 is er een Brabanste molen in Little Chute gekomen. Gene Janssen geeft een rondleiding en legt uit hoe Little Chute en omgeving een Nederlandse kolonie werd.

inSight

Mede mogelijk gemaakt door

Een samenwerking van