Want het enige wat ze zeker weten is dat er meer regen aankomt, en hun stad — en vooral hun straat — zal waarschijnlijk weer overstromen. En weer.

“Een eindeloze nachtmerrie”, zei Smith, 45.

Ruidoso, een schilderachtig stadje met bijna 8.000 inwoners in het zuiden van New Mexico, is nu overgeleverd aan een aanhoudende, dubbele ramp. Twee enorme branden braken vorige maand uit in de bergen rondom de stad, waarbij meer dan 25.000 acres in vlammen opgingen, bijna duizend huizen in vlammen opgingen en twee mensen omkwamen. Vervolgens zijn er acht keer en tellend sinds 21 juni, inclusief zaterdag, overstromingen van diezelfde berghellingen naar het dorp gestroomd.

Het is een worstcasescenario dat vaker kan voorkomen naarmate extreme weersomstandigheden in het Amerikaanse Westen toenemen. Onderzoeken suggereren dat klimaatverandering het risico vergroot dat er zware regenval komt in het kielzog van bosbranden. Steeds hetere en drogere omstandigheden veroorzaken hevigere branden. Opwarmende lucht kan ook meer vocht vasthouden, wat leidt tot intensere stormen. De brandwonden van branden kunnen het overstromingsrisico meer dan vijf jaar verhogen, omdat de vegetatie weer aangroeit.

En hoewel er andere voorbeelden zijn van die combinatie van vuur en water, zoals de dodelijke modderstromen in 2018 nabij Santa Barbara, Californië, kort na een enorme brand, zeggen experts dat Ruidoso en de topografie ervan bijzonder kwetsbaar zijn.

De branden in juni snoeiden de hellingen van hun altijd groene bomen en struiken en veranderden zelfs de samenstelling van de grond, waardoor het vermogen om regenwater te absorberen drastisch afnam. Andrew Mangham, een hydroloog van de National Weather Service, zei dat het leek alsof er gigantische plastic zeilen over de bergen waren gedrapeerd en vervolgens bedekt met as en boomstammen die bij de minste uitnodiging naar beneden zouden vallen. De branden kwamen precies op tijd voor het moessonseizoen van de staat — en plotseling konden zelfs normale regenbuien supercharged flash floods veroorzaken.

“De beste manier om het te beschrijven is dat deze stad op de bodem van een kom zit. En de zijkanten van de kom zijn verbrand,” zei Mangham, die vanuit Albuquerque naar Ruidoso werd gestuurd om de respons te begeleiden. “Dus alles wat wegstroomt, wijst rechtstreeks naar het hart van de stad.”

Als het regent, stroomt het overstromingswater al na 30 minuten de helling af en de stad in. Het water, samen met al het puin in de kolkende massa, is door huizen heen gestroomd, heeft voordeuren met de grond gelijk gemaakt en heeft wonden achtergelaten aan de achterkant. Het heeft auto’s tegen bomen geslingerd en propaantanks als stuifkruid weggegooid. Het heeft asfalt van wegen geschraapt en onvoorstelbare hoeveelheden modder gedumpt. Het heeft meer dan 200 huizen beschadigd die gespaard waren gebleven van de brand. En het heeft de mensen in Ruidoso in een zenuwachtige cyclus achtergelaten: ze controleren weerpatronen, wachten op noodmeldingen en proberen te bedenken wat ze moeten doen met huizen die gevaarlijk zijn geworden.

“Deze stad verkeert letterlijk in de overlevingsmodus”, aldus Dana Schenk, die eigenaar is van verschillende door overstromingen beschadigde vakantiewoningen in een stad waarvan de economie sterk afhankelijk is van toerisme. Zij en haar man hebben duizenden dollars uitgegeven aan het opruimen van de overstroming op 29 juni — een van de grootste — door zwaar materieel te huren en nieuw grind te leggen. Een daaropvolgende overstroming, op 9 juli, maakte dat werk teniet.

De mensen die in Ruidoso wonen, zijn niet zozeer bezig met opruimen, maar met het voorbereiden op de volgende overstroming. Vorige week timmerden huiseigenaren en werkploegen ramen dicht, plaatsten ze multiplexbarrières en bouwden ze geïmproviseerde zandzakmuren. Smiths man reed meerdere uren de stad uit om de containers van militaire kwaliteit te bemachtigen — slechts één stap in een doe-het-zelfversterking van een huis waarvan ze betwijfelen of ze er ooit nog in kunnen wonen.

Nog maar een maand eerder was dat huis de plek die Smith een ‘stukje hemel’ noemde. Een vrouwtjes eland zocht regelmatig haar toevlucht in hun tuin. Kolibries zoemden rond de veranda waar Smith haar koffie dronk. Ze hadden het huis gekocht, met een tweede unit op het terrein, met een decennialang plan. Ze hadden die unit gerestaureerd tot een Airbnb-verhuur die bijna elk weekend bewoond was. En ze stelden zich voor dat dat kleine huis uiteindelijk een onafhankelijke ruimte zou kunnen worden voor hun 16-jarige zoon, die autisme heeft en zijn ouders in de buurt nodig zou hebben.

Maar die unit was gedeeltelijk overstroomd. En hun huis, hoewel niet overstroomd, was geteisterd door water — genoeg om er doodsbang te zijn om nachten door te brengen. Ze waren tijdelijk bij familieleden ingetrokken, wat niet makkelijk was. Smiths zoon had nachtmerries en maakte de lakens nat van het zweet. Smith merkte dat haar zicht wazig werd van de stress. De overstroming wiste inkomsten uit de huurunit en ook uit haar bedrijf — een kraampje in een nu overstroomde antiekwinkel. Ze besteedde elke nacht uren aan het doornemen van de financiën van hun gezin. Ze moesten een plek vinden om te huren. Maar ze moesten nog steeds hun hypotheek betalen.

“Hoe leef je continu in de overlevingsmodus? Zonder einde?” zei ze.

Woensdagochtend, met de volgende stormen die eraan kwamen, betekende dat dat er geprobeerd moest worden om verdere schade aan eigendommen te voorkomen. Smiths man vulde de auto met zandzakken en reed hem achteruit naar een kas van een buurman. Alles in de buurt kon losraken bij de volgende overstroming en alles wat op zijn pad kwam beschadigen.

“Je wilt ze als bakstenen laten wankelen”, zei hij, terwijl ze om de beurt de zandzakken droegen en zo nog een barrière opwierpen.

“Ik denk dat dit is wat we vandaag doen,” zei ze, en ze stelde zich voor dat de zandzakken bij de volgende overstroming ook op de weg zouden belanden.

Ruidoso lijkt in niets op zoveel van New Mexico — geen rode lege ruimtes. Het is, in normale tijden, omgeven door groen. Veel buurten hier ruiken naar dennen. Het is een ski- en wandelstad. Het heeft een hoofdstraat met winkels die outdoor-uitrusting, aardewerk en turquoise verkopen. Het heeft chique A-frame huizen — sommige vakantiewoningen, sommige voor permanente bewoners. Het is een plek waar mensen vaak naambordjes voor hun huizen hangen, en meer recent, waar winkels borden hebben neergezet om hulpverleners te bedanken.

Afgelopen dinsdag ging een van die hulpverleners, politiechef Lawrence Chavez, op een autorit door zijn stad, waarbij hij de chronologie van de brand en de gevolgen ervan opnieuw in kaart bracht. De branden — ja, er waren er twee — waren begonnen op 17 juni en binnen 24 uur hadden ze elk scenario overtroffen waar de hulpverleners van het stadje op hadden geoefend. Ze hadden zich al lang een brand voorgesteld, maar geen inferno dat de stad omsloot. Ze hadden zich al lang voorgesteld dat ze een bepaalde buurt zouden evacueren, maar niet de hele bevolking.

Chavez reed langzaam door de ene na de andere wijk. Laaggelegen gebieden waren bedekt met modder. Andere gebieden — in afgelegen gebieden — waren onherstelbaar verbrand. Daken waren kromgetrokken als gruwelijke sculpturen. Bij veel panden stond alleen een stenen open haard nog overeind. In één huis stond als laatste nog een dramatische trap.

“Dit was een mooi huis met drie verdiepingen”, zei Chavez terwijl hij voorbij reed.

Hij bleef hetzelfde herhalen.

“Verwoestend,” zei hij.

Terwijl hij reed, vertelde hij delen van zijn eigen ervaring opnieuw: Op de dag van de brand werkte hij om mensen via de laatste open weg de stad uit te loodsen. De noodtoestand begon weken waarin hij werkte aan twee of drie uur slaap.

Toen sloeg hij de hoek om en stopte bij nog een huis dat die eerste dag was afgebrand: zijn eigen huis.

Hij stapte uit de auto en liep het terrein op. Hij wees naar de restanten van een hek dat hij had geplaatst. Hij wees naar een gebied dat ooit zijn veranda was, waar hij enkele dagen voor de brand de afstudeerfeestjes van zijn zoon en stiefdochter had gevierd.

“Nu zijn er alleen nog maar bandensporen en puin”, zei hij.

Het vuur had zijn meest gekoesterde bezittingen verteerd — de trouwring van zijn grootmoeder; de jachtmessen die hij van zijn grootvader had gekregen — en op de dag dat het brandde, was hij er langs gereden en had een woordloze video opgenomen die hij later aan zijn vrouw zou laten zien, waardoor ze zou “huilen”. Chavez beschouwde zichzelf als een geharde officier. Hij had veel “kritieke incidenten” afgehandeld. Maar hij voelde zich de dagen erna overweldigd, toen hij terugkwam op het landgoed en willekeurige dingen vond — een deurklink, een veer van de bank.

Het enige dat hem nog restte van zijn vroegere leven was het uniform dat hij droeg op de dag van de brand.

Toch, zei hij, leek het verliezen van bezittingen plotseling beter dan de geleidelijke teloorgang die gepaard gaat met voortdurende overstromingen. Voor Chavez had de totale vernietiging de beslissingen in de nasleep relatief duidelijk gemaakt. Er was geen noodzaak geweest om modder weg te halen. Geen noodzaak om zandzakken neer te leggen. Geen martelend werk om een ​​vorig leven te redden. Toen hij weer in zijn auto stapte, passeerde hij mensen die zich klaarmaakten voor de volgende storm.

“Met alles wat ze nu doen”, zei hij, “is er een kans dat ze zaterdag weer dezelfde schoonmaakactie uitvoeren, met dezelfde hoeveelheid puin.”

Mangham, de hydroloog, zegt dat meer overstromingen “vrijwel gegarandeerd” zijn. Dag na dag vorige week, zelfs de kleinste kans op meer regen zorgde ervoor dat mensen gespannen raakten. Ambtenaren hadden camera’s en meters geplaatst op de meest cruciale plekken. Reddingsteams stonden paraat. Vanuit een geïmproviseerd commandocentrum gevuld met snacks en energiedrankjes, volgde een team van hulpverleners de radar en keek naar weermodellen.

Toen, rond 17:45 uur op een avond, trokken de donkergrijze wolken over de bergen.

Enkele minuten later zag een van de ambtenaren bliksem.

“Jongens, ik denk dat we overstromingen gaan krijgen bij Eagle Creek,” zei Mangham in het midden, terwijl er een waarschuwing voor plotselinge overstromingen werd afgegeven, waarin stond dat er een “gevaarlijke en levensbedreigende situatie” zou kunnen ontstaan.

Degenen in het commandocentrum communiceerden met bemanningen in de buurten en keken hoe de storm, pixels van groen en geel, over de bergen trok. Ze volgden een webcam die gericht was op een kruispunt van de stad.

“Ik vind het niet leuk hoe het zich ontwikkelt”, aldus Eric Queller, noodmanager van Ruidoso.

“Er zijn waarschijnlijk een aantal cellen die het behoorlijk moeilijk hebben”, aldus Mangham.

“Andrew, wat zeggen je meters?”, zei Queller.

“Ik heb 35/100 inch op South Fork”, zei hij.

Net na 20.00 uur dacht Mangham de eerste tekenen van mogelijke overstromingen te zien. Het water steeg in een kreek aan de voet van een kloof. Maar toen wachtte hij 10 minuten. En 20. De niveaus leken stabiel. Om 21.00 uur, zelfs toen het onweer knetterde, waren de meters nog niet gestegen. Toen de regen afnam, had Ruidoso alleen nog maar vochtige grond.

Mangham voorspelde dat een kortere, krachtigere storm eerder de volgende plotselinge overstroming zou veroorzaken – en dat is precies wat er zaterdagochtend vroeg gebeurde, toen Ruidoso te maken kreeg met overstroming nummer 7. Enkele uren later daalde er nog een intense storm met enkele centimeters water in een uur, wat de grootste overstroming tot nu toe veroorzaakte: overstroming nummer 8.

Mangham zei dat de regenval eerder in de week de weg had vrijgemaakt voor deze nieuwe ronde overstromingen door de laatste marge voor absorptie weg te vagen. Bij de overstroming van zaterdagmiddag werden elektriciteitskabels in het water neergehaald. Meerdere mensen werden per helikopter gered. De storm zorgde ervoor dat ploegen bruggen in de stad moesten afsluiten om puin te verwijderen, en ambtenaren voorspelden nieuwe hoge waterstanden in veel huizen.

Smith had geleerd stormen ver van haar huis te doorstaan. Maar ze had geen extra overstromingen nodig gehad om haar grootste beslissing te nemen.

Zelfs als de regelmatige overstromingen afnemen en de vegetatie weer groeit, zal haar familie niet meer in het huis bij de bocht in de weg wonen.

“Het is gewoon een trauma,” zei ze.

Ze zei dat ze “al besloten” hadden om het huis te verkopen.